ท่านธมมวิตกโก ภิกขุ หรือ พระยานรรัตนราชมานิต มีนามเดิมว่า ตรึก  จินตยานนท์ ท่านเกิดเมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2440 ตรงกับวันเสาร์ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 ปีระกา ซึ่งวันนั้นเป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา คือเป็นวันมาฆบูชา ท่านเกิดเมื่อ 07.40 น. ท่านเล่าว่า เมื่อก่อนที่ท่านจะเกิด โยมแม่ของท่านได้ออกมาใส่บาตรตามปกติ พอใส่บาตรพระองค์สุดท้ายเสร็จก็เริ่มเจ็บท้องจึงกลับขึ้นบ้าน สักครู่ก็คลอดและเป็นการคลอดง่ายมากทั้งที่ท่านเป็นบุตรคนแรกของโยมแม่ ท่านบอกอย่างขำ ๆ ว่า “อาตมาไม่ได้ทำให้โยมแม่เจ็บนาน” ท่านเกิดที่บ้านใกล้วัดโสมนัส

          เมื่อโตขึ้นก็ได้เข้าเรียนชั้นประถมที่วัดโสมนัส และมาต่อชั้นมัธยมที่โรงเรียนวัดเบญจมบพิตร เมื่อตอนจะจบชั้นมัธยมท่านสอบได้ที่ 1 ของสนามสอบ การสอบในสนามสอบนี้เป็นการสอบรวมกันหลายโรงเรียนโดยข้อสอบเดียวกัน ถ้าจะเปรียบกับสมัยนี้ ก็คงเปรียบได้กับการสอบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ซึ่งสอบพร้อมกันทั้งประเทศ โดยใช้ข้อสอบเดียวกัน ฉะนั้นอาจกล่าวได้ว่าท่านสอบได้เป็นที่ 1 ของประเทศไทยในสมัยของท่าน เมื่อท่านจบจากโรงเรียนมัธยมแล้ว ท่านตั้งใจจะเรียนวิชาแพทย์ต่อ เพราะท่านสนใจวิชานี้มากเห็นว่าเป็นประโยชน์ที่จะเกื้อกูลต่อผู้ที่ต้องทุกขเวทนาต่อการป่วยเจ็บ แต่โยมพ่อเป็นนักปกครองอยากจะให้ท่านได้เป็นนักปกครองตาม จึงให้ท่านเรียนวิชาการปกครองเพื่อจะสืบตระกูลต่อไป เมื่อโยมพ่อปรารถนาเช่นนั้นท่านก็ตามใจ โดยไปเข้าเรียนโรงเรียนข้าราชการพลเรือนในสมัยนั้น โรงเรียนนี้ท่านเล่าว่าตั้งอยู่ในวังหลวง ท่านได้เรียนวิชารัฐประศาสนศาสตร์ เมื่อท่านเรียนอยู่ปีสุดท้าย โรงเรียนนี้ย้ายมาอยู่ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยปัจจุบัน และท่านก็จบในปีนั้น นับเป็นบัณฑิตจุฬารุ่นแรกและท่านสอบได้ที่ 1 อีกด้วย  ท่านธมมวิตกโกท่านนิยมความเป็นหนึ่ง ท่านบอกว่าในชีวิตของคนเรา ถ้าทำอะไรให้เป็นหนึ่งแล้วมักจะดีเสมอ เมื่อจะทำการงานหรือทำสิ่งใดก็ต้องทำใจให้เป็นหนึ่งมุ่งอยู่ในงานนั้นจนสำเร็จ แม้การทำสมาธิก็คือการทำจิตให้เป็นหนึ่ง คือเอกัคตา

          ท่านบอกว่าของในโลกนี้ถ้ามีหนึ่งแล้วมีค่าเป็นของดี ในทางโลกเมื่อจะทำงานก็ต้องทำใจให้เป็นหนึ่งมุ่งมั่นในงานนั้น ในทางธรรมเมื่อจะทำสมาธิก็ต้องทำใจให้เป็นหนึ่งคือ เอกัคตา การสอบถ้าได้ที่ 1 ก็ดี หรือจะแต่งงานก็ควรมีเมียเดียวคือมีเพียงหนึ่งไม่เดือดร้อน ท่านบอกว่าโลกไม่นิยมคนแพ้ โลกชอบคนชนะ ฉะนั้นเมื่ออยู่ในโลกต้องเป็นคนชนะต้องเป็นหนึ่งเหมือนกับมวย คนแพ้ไม่มีใครรู้จักไม่มีใครสงสาร หรือในนิยายคนที่เป็นพระเอกต้องชนะ ส่วนท่านธมมวิตกโกนั้นผมเห็นว่าท่านทำได้อย่างที่ท่านสอนจริง ๆ เพราะเมื่อสมัยเป็นฆราวาส ท่านสอบก็ได้ที่ 1 รับราชการผลงานท่านก็เป็นหนึ่ง เมื่อมีคนรักก็มีเพียงหนึ่ง แม้เมื่อมาอุปสมบท ท่านไม่ได้ต่อสู้เพื่อความเป็นหนึ่งกับใครอีก ท่านแสวงหาแต่ความสงบเพียงประการเดียว แต่เหตุการณ์ก็บอกว่าท่านเป็นหนึ่งของพระนักปฏิบัติทีเดียว ความเป็นหนึ่งของท่านนี้ไม่ใช่มีแต่เฉพาะเมื่อท่านมีชีวิตอยู่ แม้เมื่อมรณภาพท่านก็เป็นหนึ่งอีกครั้ง กล่าวคือคุณละมูน มีนะนันท์ ได้สร้างศาลาถวายวัดเทพศิรินทร์ฯ ชื่อศาลาละมูนนิรมิต สร้างเสร็จแล้วฉลองพอดีท่านธมมวิตกโกมรณภาพ และท่านก็ได้เป็นศพหนึ่งที่มาบำเพ็ญกุศลที่ศาลาละมูนนิรมิต นับว่าท่านครองความเป็นหนึ่งมาแต่เกิด คือเป็นลูกคนแรกและเป็นหนึ่ง แม้เมื่อมรณภาพแล้วดังที่ได้กล่าวมา

............................................